Hội thảo “Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn theo chương trình GDPT 2018 ”
Một trong những đổi mới GD có ảnh hưởng lớn đến hoạt động dạy và học của giáo viên cùng học sinh trong năm học 2022-2023 đó là chương trình GDPT 2018 gắn với việc thay đổi SGK. Với góc nhìn từ bộ môn văn, chúng tôi hiểu rằng: Những yêu cầu của chương trình đổi mới là để giáo dục học sinh có sự phát triển toàn diện về kĩ năng, gắn học kiến thức với những đòi hỏi thực tiễn cuộc sống, hướng tới đào tạo con người có năng lực phẩm chất tốt đáp ứng những đổi thay của xã hội. Đổi mới trong chương trình SGK bắt đầu từ lớp 10 trong năm học này khiến cho GV không khỏi có những bỡ ngỡ với nội dung, cách thức tổ chức dạy học, lúng túng trong việc kiểm tra đánh giá.
Thực hiện Công văn số 3175/BGDĐT-GDTrH ngày 21/7/2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo; công văn 1513/SGDĐT-GDTrH-GDTX ngày 08/8/2022 của Sở GD&ĐT Hưng Yên về việc Hướng dẫn đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn ở trường phổ thông.
Được sự nhất trí của BGH các trường THPT Triệu Quang Phục, THPT Dương Quảng Hàm, Ban Chuyên mônTrường THPT Dương Quảng Hàm xây dựng Kế hoạch sinh hoạt chuyên môn cụm trường với nội dung Hội thảo “Đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá môn Ngữ văn theo chương trình GDPT 2018 ” với mục đích:
- Đẩy mạnh hoạt động chuyên môn, nâng cao chất lượng dạy và học môn Ngữ văn.
- Tăng cường giao lưu học hỏi giữa các giáo viên trong tỉnh về việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá môn ngữ văn theo chương trình GDPT 2018; tạo sân chơi chuyên môn bổ ích, ý nghĩa cho cán bộ, giáo viên.
- Bước đầu đưa ra những giải pháp thiết kế bài soạn và cách KTĐG trong quá trình tiếp cận giảng dạy chương trình SGK mới ở khối 10 và từng bước tiếp cận ở khối 11,12 .
Thành phần tham dự hội thảo: Đại diện lãnh đạo trường THPT Triệu Quang Phục: Ông Nguyễn Ngọc Văn - Phó Hiệu trưởng nhà trường. Đại diện lãnh đạo trường THPT Dương Quảng Hàm: Ông Lý Chí Hướng - Hiệu trưởng nhà trường, Bà Lê Thị Quỳnh Sen Phó Hiệu trưởng nhà trường. Đại biểu GV trường THPT Triệu Quang Phục có đồng chí: Dương thị Hường tổ trưởng tổ Văn và toàn thể các đc GV trong tổ. Đại biểu GV trường THPT Dương Quảng Hàm có: đồng chí Ngô Minh Hà tổ trưởng tổ Văn và toàn thể các đc GV trong tổ.
“Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Ngữ văn ở trường THPT hiện nay” đặt người thầy trước tình thế buộc phải có những thay đổi về nhiều mặt từ phương pháp tiếp cận bài dạy cho đến các hoạt động tổ chức trong giảng dạy. Trên thực tế người thầy cần nhận ra những khó khăn và thuận lợi nhất định để tìm ra những giải pháp phù hợp thích ứng với chương trình đổi mới. Từ góc nhìn này, bản tham luận mà đồng chí Hoàng Thị Hồng Hạnh tổ Văn trường THPT Dương Quảng Hàm đã nêu ra được những khó khăn, đặc biệt là ở phía chương trình mới và công tác tổ chức kiểm tra đánh giá. Bản tham luận của đồng chí cũng đã đưa ra một số giải pháp cụ thể trong đó nhấn mạnh ở hoạt động Luyện tập kết hợp kiểm tra đánh giá. Đây là một khâu quan trọng sau mỗi bài học giúp cho giáo viên vừa đánh giá được năng lực học sinh vừa tạo không khí sôi nổi tích cực cho giờ dạy.
Những giáo viên có nhiều năm tâm huyết với công tác giảng dạy đều thừa nhận sâu sắc một điều: Trong nhiều hoạt động chuẩn bị của giáo viên trước khi đứng lớp giảng dạy thì việc lập kế hoạch bài dạy (Soạn Giáo án) là một khâu vô cùng quan trọng. Có những kế hoạch bài dạy lập ra để rồi sau khi dạy giáo viên phải tiếp tục chỉnh sửa nhiều lần mới có thể đáp ứng được những yêu cầu. Mỗi lần sửa lại cần phù hợp với yêu cầu kiến thức, rõ về năng lực, phẩm chất, đặc biệt lại phù hợp từng đối tượng học sinh các lớp khác nhau. Đối với môn Văn có hai loại kế hoạch: Kế hoạch bài dạy chung cho các lớp và kế hoạch dạy môn lựa chọn với những chuyên đề mà kiến thức mang tính chuyên sâu về kĩ năng học tập nghiên cứu.
Hội thảo đã được nghe bản tham luận của đồng chí Đỗ Thị Nhiệm, giáo viên trường THPT Triệu Quang Phục trình bày về “Cách thiêt kế kế hoạch bài dạy và tổ chức các hoạt động trong tiết học văn cho học sinh lớp 10 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018”. Với tinh thần say mê của một giáo viên bắt tay vào khám phá chinh phục chương trình mới, bản tham luận của đồng chí Nhiệm đã kết tinh tâm huyết sức lực của một giáo viên dày kinh nghiệm trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy, chủ động tiếp cận những kĩ thuật dạy học mới. Phần trình bày vừa khoa học, vừa thiết thực cụ thể của đồng chí đã góp phần giúp cho nhiều đồng nghiệp tìm ra giải pháp giảng dạy ở những bài Ngữ Văn trong chương trình mới bám sát các yêu cầu phát triển năng lực Đọc , Viết, Nói , Nghe ở học sinh.
Chương trình sách giáo khoa mới với môn học lựa chọn gồm 35 tiết trong một năm đối với các lớp ban Khoa học xã hội khiến cho không ít giáo viên bối rối trăn trở về cách phân bố các chuyên đề lựa chọn trong quá trình giảng dạy. Giáo viên phải lập kế hoạch sao cho vừa đảm bảo dạy chuyên đề song song với chương trình chính và cũng phù hợp với hoạt động kiểm tra đánh giá chung của trường. Từ góc nhìn này, bản tham luận của đồng chí Lê Thị Hiên giáo viên trường THPT Dương Quảng Hàm với nội dung “Cách soạn giảng chủ đề tự chọn môn ngữ văn lớp 10 theo chương trình giáo dục phổ thông 2018” đã gửi tới Hội thảo những đóng góp cụ thể hữu ích trong việc thiết kế giảng dạy chuyên đề lựa chọn môn Ngữ Văn. Nét chín chắn, tâm huyết trong phong cách trình bày của đồng chí Hiên cùng với nội dung sâu sắc của bản tham luận khiến nhiều đồng nghiệp tâm đắc chia sẻ khi tham dự.
Đổi mới nội dung phương pháp dạy học không thể tách rời với đổi mới kiểm tra đánh giá. Và cũng chính từ kiểm tra đánh giá để hoạt động Dạy và Học trở nên thiết thực hiệu quả. Đây là vấn đề khiến giáo viên thực sự trăn trở băn khoăn trong quá trình tiếp cận chương trình mới. Tiếp tục trao đổi từ góc nhìn này, đồng chí Lê Thanh Miện giáo viên trường THPT Triệu Quang Phục gửi tới hội thảo tham luận về: “Đổi mới cách kiểm tra đánh giá học sinh trong môn ngữ văn trường THPT”. Không đề cập nhiều về lý luận kiểm tra đánh giá, bản tham luận của đồng chí trực tiếp đi sâu vào vấn đề soạn đề kiểm tra sao cho phù hợp với những yêu cầu mới trong chương trình ở mỗi bài học. Từ đánh giá thường xuyên đến đánh giá định kì, nội dung tham luận đã bước đầu đề xuất hình thức ra đề tự luận kết hợp trắc nghiệm, lấy ngữ liệu chọn lọc sát hợp với bài trong sách giáo khoa, hệ thống câu hỏi gợi mở phát huy tính chủ động sáng tạo của học sinh trong tư duy. Nội dung tham luận trình bày ngắn gọn, súc tích, là sự chắt lọc những suy nghĩ trăn trở của một giáo viên giảng dạy lâu năm tâm huyết với nghề và đã qua nhiều lần đổi mới kiểm tra đánh giá. Những chia sẻ của đồng chí thực sự giải quyết cùng đồng nghiệp những khó khăn vướng mắc về công tác kiểm tra đánh giá, khâu quan trọng cuối cùng trong hoạt động giảng dạy của mỗi giáo viên.
Góp thêm góc nhìn về đổi mới Kiểm tra đánh giá, bản tham luận của đồng chí Nguyễn Thị Thanh Bình giáo viên trẻ trường THPT Dương Quảng Hàm cũng đã mang đến cho hội thảo luồng gió mới từ sự bổ sung một số cách ra đề cụ thể có sự tham khảo của bài thi đánh giá năng lực ở một số trường Đại học. Phần nội dung này của đồng chí cũng tạo được sự chú ý đặc biệt đối với đồng nghiệp bởi cách ra đề kiểm tra theo hướng đánh giá năng lực đã, đang và sẽ trở thành xu hướng mới rất phổ biến ở nhiều trường Đại học hiện nay và trong tương lai sắp tới.
Các đồng chí tham dự hội thảo cũng đã bổ sung nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết thiết thực cho nội dung của những bản tham luận được trình bày, có nhiều ý kiến sâu sắc được đồng nghiệp ghi nhận học hỏi và thừa nhận mang tính ứng dụng cao trong công tác giảng dạy.
Đặc biệt hội thảo nhận được ý kiến phát biểu chỉ đạo, chia sẻ của đồng chí Nguyễn Ngọc Văn, Phó Hiệu Trưởng trường THPT Triệu Quang Phục, đồng chí Dương Thị Hường tổ trưởng tổ Văn trường THPT Triệu Quang Phục. Các đồng chí cùng nhấn mạnh về sự cần thiết phải thay đổi Phương pháp giảng dạy gắn với đổi mới Kiểm tra đánh giá. Đồng thời, với kinh nghiệm nhiều năm là cốt cán chuyên môn của Sở GD, đồng chí Văn cũng chỉ rõ những lưu ý quan trọng trong cách ra đề tìm ngữ liệu phù hợp đưa vào bài kiểm tra đánh giá của môn Văn.
Trong phần chia sẻ của mình, các đồng chí đều tâm đắc về mối quan hệ thân tình giữa hai trường THPT Dương Quảng Hàm và Trường THPT Triệu Quang Phục. Về với trường bạn như về chính ngôi nhà thân yêu của mình, gặp đồng nghiệp trường bạn như gặp anh chị em trong gia đình thân yêu của mình. Với tình cảm tốt đẹp ấy, chúng tôi xin cảm ơn và bày tỏ lòng tri ân với lãnh đạo, giáo viên của hai trường. Chúng tôi tin tưởng tương lai sẽ có nhiều buổi hội thảo, hoạt động giao lưu, sinh hoạt chuyên môn hữu ích giữa THPT Triệu Quang Phục và THPT Dương Quảng Hàm. Hành trình của đoàn tàu Giáo Dục Hưng Yên đến tương lai được kết nối bởi nhiều giáo viên tâm huyết ở nhiều trường trong toàn tỉnh. Mỗi cuộc gặp gỡ giao lưu là một Ga Hạnh Phúc trong cuộc đời người làm Thầy. Mỗi người Thầy hôm nay mang trong mình sứ mệnh cao cả, đều tự nhủ lòng mình: Hãy cho đi để nhận lại thật nhiều hơn nữa và nếu muốn đi xa ta phải luôn tích cực đồng hành gắn kết cùng nhau…
